Олон нийтийн хамгийн сүүлд нэмсэн тайлбаруудын жагсаалт
- уйтай, гунигтай, гансарсан - оргүй, сураггүй, бараагүй. - чадамгай, дадамгай. - хурдан, түргэн, шаламгай - залхуу, хойрго, удаан, назгай. - аймхай, хулчгар, гөлөлзүүр - Толь маань нэг үгээр баяжлаа. Танд баярлалаа. - Толь маань нэг үгээр баяжлаа. Танд баярлалаа. - олигор, олийсон - Жаргал хэдийгээр чадлаар илүү, бие бялдар том боловч өрөмний өт шиг Хонгорыг олж цохиж чадахгүй ажээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг тамир. - уруу, дорой, дорд - Чамайг бид өөхөнд хучсан бөөр шиг өсгөсөн. Д.Пүрэвдорж. Тарчилсан сүнс. - Хааяа нэг өдрийн од шиг ховор тохиолоор тоглох авч, ганцаархнаа болохоор өнөө хүүхдүүд шиг баяр хөөртэй байж чадахгүй. Ц.Түмэнбаяр. Төлж барахгүй өр. - Банзарыг та таних уу? нойтон хамуу шиг хэцүү хүн шүү гэв. Ц.Дамдинсүрэн. Шарав Норов хоёр. - Энэ үгний тайлбар буруу байгаа юм биш үү, бухны хувьд бол том нүд шүү дээ - томруулдаг шил - шатрын сав - өчүүхэн, бага, жижиг; Америк, Цагаан хаант орос улс, наран хэмээх Япон улс гурвын өрсөлдөөний дундуур зүүний сүвэгч шиг чөлөө олж аваад түүнээсээ зууралдсаар байж эцсийн дүнд хожсон Далай Хо-гийн пүүсний данжаад нарийн зальтай эр байлаа. Л.Түдэв. Бүгд найрамдах улсын анхдугаар он.
- Сүүлний годон -
Бархас дарга ашгүй ирээ юу, нүдэнд дулаан, нүүрийн буянтай цовоо цайлган хүү шүү. Буруу ишилсэн сүх шиг ааш гаргаад үргээчихгүй юм шиг. Д.Пүрэвдорж. Тарчилсан сүнс.
- Гурван оньтой, хөрөөн шүд бүхий навчтай, шаравтар хүрэн цэцэгтэй тураг мод. Үндэс, навч, цэцэг, давирхай нь эмэнд ордог - [буриад аялгуу] (галиг: басаган) Охин: басган булаалдах (бэр булаалдах) - Басганыг хадамтай болсон цагаас нь эхэлж заслын хувцас гэж бэлддэг байсан юм. Г.Гантогтох. Буриад аялгууны толь. - хул азарга - Манай өвгөн, энэ хуруун чинээ хүүхэд бид гурваас өөр хоёр хөлтэй амьтан энд байхгүй л дээ. Ж.Бямбаа. Сайхан. - Тэр дугуй боовыг би Жандаш гэдэг бэлтэй айлд сар шинээр гэрийн ерөөл тавьж олдог болсонд хүүхдүүд атаархах боловч тасгийн хүүхдийн тоогоор хумсын чинээ хэлтэлж өгөөд санаагий нь амраана. Д.Пүрэвдорж. Улаан гэрийн хоригдол. - ~ өөдсөн чинээ Өнгө зүс муудаж гандсан ч, өнгийн цэцэг доторхи шиг эрдэм гялтаганаж байхад өөдсөн чинээ чиний өмнө бохирч, өөдгүй муу үгийг дуулах учиргүй. До.Цэнджав. Цагаагчин гахай жил. - ...Сархайсан дөрвөлжин улаан хошуутай, саваг үс нь газар шүргэсэн сарлагийн логлогор бух аягын чинээ алаг нүдээ эргэлдүүлэн зогсож байлаа. Ш.Ванчаарай. Нугын цэцэг дэлгэрэхээр. - Морио алдахынхаа урьд орой буугаад, алгын чинээ майхандаа инээлдэн хөгжилдөж байсан газрынхаа дэргэдүүр гарлаа. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг тамир. - Нарны сүүдрээр цаг заах хэмнүүрийг сад гэдэг. Нарны цаг, наран сад - Танд баярлалаа. -шар эрээн араатан
- ширээ бөхтэй тэмээ гэж юу вэ - Тайлбарын утгыг дэлгэрүүлж өгсөнд танд баярлалаа. Үгийн бичлэгийг жигдэлнэ. - АВЬСАН гэдэг хэлбэрээрээ тольд байна - шалтгаан. учир зүй хоршоо үг /учир жунцан/ - адил овог нэртэй хүмүүс бие биеэ тэгж дууддаг ёс бий. Харин ах дүү, ураг төрлийн хүмүүсийн дотор адил нэртэй байвал аминдай гэж дуудахгүй /Монгол ёс заншлын их тайлбар толь, 1991 он. 15-р тал/. - Хувилгаадын хойд дүрийг тодруулахад ашигладаг тусгай сударыг сунтаг гэнэ. Сунтагт хутагтын мэндэлсэн, жанч халсан он, сар, өдөр, мэнгэ, суудал, тэр өдөр тохиосон ямар нэгэн онцлог, газар нутгийн зүг чиг зэрэг мэдээллүүдийг тодорхойлсон байдаг - Танд баярлалаа. Үгийг эх сурвалжтай нь оруулсан нь сайшаалтай. - Толь маань нэг үгээр баяжлаа. Танд баярлалаа. - Толь маань нэг үгээр баяжлаа. Танд баярлалаа.
- элбэрэл ивээлт, элгэмсэх эевэргүү сэтгэлтэй гэсэн утгын мэдрэмж энэ үгнээс төрдөг. Өр зөөлөн, өр нимгэн, нинжин сэтгэлтэй гэсэн утга бий болов уу. Тухайлбал Өрлөг жанжин гэсэн үгийг хөхөө хөхүүлж өсгөсөн гэсэн утгатай холбож ухварлах арга алга. - Хөлийн авдар /гэрийн ор, тогооны эргэнэг хоёрын дун байрлах модон сав/ - дээрээ таггүй, тэмээн жин дээр хүүхэд хийж явдаг шээзгийтэй төстэй модон савыг цондог гэдэг. - Богийн сүүг буцалгаж эгшээсэн нөөш идээ.
- нүүр ном гэх олон нийтийн цахим сүлжээний хуудас - үсгэн мэдээлэл
- Хорол- II
Арван хоёр жил болон Хорол, чандмань, хас, хангарьдын дүрсийг хавтгай модонд сийлж хийсэн үндэсний тоглоом. - энэ үгээ 2 янзаар бичээд байна аль нь зөв бэ - 3. Хүрээ хашаа босгож ан гөрөө хийх - ямар айтагт ургадаг вэ - Яасан сайхан хоол вэ. Боодог гэсэн үг үү - ийм үг байдаг юм уу - араг зэхэх
- зангараг гэж хэлбэр нь буруу юм уу - Олон нийтийн сүлжээний нэг төрөл. - цахилгаан дамжлага - цахилгаан эрчим хүчийг дамжуулагчаар дамжуулан хэрэгцээтэй газар хүргэх ажиллагаа - нэг дор ихэвчлэн 2-4 гоёо ургадаг.Газар дор ургасан олон салаалсан үндсийг нь зэл гэх бөгөөд гоёо түүхдээ зэлийг нь тасалж болохгүй - Буйргах-хэт их идсэнээс болж халгих, бие эвгүйрэч идэх дуршил төрөхгүй байх - Жунхаач - stosnii omon vv - Bishruulegch - олиг өвчтэй - гал ноцохын өмнөх утаа баагин гал улалзах явц - Нүүр ном, нүүр хуудас - хомь гэдэг үгийг аргаль гэвэл болох уу? - дахь, дараахь, дорхи, доорхи гэж бичих ёстой гэж заалгаж байлаа. Хэрэв "дараахь" гэхийг "дараах" гэж бичдэг болсон юм бол "дахь"-ийг "дах" гэж бичих болж байна уу? - "Аавын бийд газар үз гэвэл Агтны бийд хүн тань" гэхээс өөр аргагүй. Тэгвэл, сайхан морь (машин) унаад хүмүүст гайхуул гэсэн санаа аяндаа гарна даа - "Аавын бийд газар үз" гэж сүүлийн үед хэд хэдэн удаа олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр сонсдох боллоо. Ухаад үзвэл, эцэг, эхийнхээ мөнгөөр гадаад, дотоод их яв гэсэн утга гараад байх шиг - төв аялгуу- монгол хэлтэн бүхэнд нэвтрэх хэлэ аялгуу. - "төгөлдөршил" хэмээх нэр үгийг нь бас нэмж болно - Панда гэх амьтаныг монголчилсэн нэршил - Орос үгийг монголчилсон аман ярианы үг юм. Үүнийг заасан алим гэсэн сайхан монгол нэр бий. - Захчин ястны хэллэгээр "халбага" гэсэн утга илэрхийлнэ. - Гар утасныхаа нэгжийг хэмнэх үүднээс залгаж буй этгээдийг буцаан залгуулахын тулд нэг дуудаад утсаа салгах. [М.Саруул-Эрдэнэ.зугаатай хэл шинжлэл]
