1. Хүн болон сээртэн амьтны ар биеийн гол тулгуур бөгөөд дотор нь нугас орших мөгөөрсөөр залгагдсан хэлхээ яс: дэлгэрэнгүй...асуух нуруу (хонь малын нурууны ууц ястай нийлж байгаа хэсэг), морины нуруу (морины ар голын дагуу байрлах олон хэлхээ яс) - Хорвоогийн хар амьдралыг жигших, хурдан морины нуруу, эзгүй хээр, өндөр уулаар нөхөр хийж явлаа. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., нурууны үе (хоёр нурууг холбосон мөгөөрс), нуруугаа авах (а. Морины нуруу эмээлд холгогдон шалбарах; б. [шилжсэн] Ядартлаа зүтгэх), нуруу сайтай (а. Адуу малын нуруу холгогдон шалбараагүй, эрүүл; б. [шилжсэн] Хэлсэн үгэндээ эзэн болдог, өөрийн гэсэн үзэл бодолтой хүн), нуруу хөших (хүний ар биеийн тулгуур олон яс хөшиж өвдөх), зоо нуруу [хоршоо] (хүн, амьтны ар голын дагуу орших хэлхэгдсэн олон яс, түүний хажуугийн зураа) - Зоо нуруу их өвдөж байна гээд дахин нүдээ анив. Б.Ринчен. Заан Залуудай., ууц нуруу [хоршоо] (хүн, амьтны их биеийн ар хэсэг), нуруу тэнийх (зовлон зүдгүүрээс ангижрах, амрах) - Амьтны нуруу тэнийг гэсэн шиг өнөө тэнгэр гэнэт дулаарчихлаа. С.Эрдэнэ. Ангуучны дууль., нуруу тэнэгэр (санаа зовох зүйлгүй) - Түүнийг өмсөөд л явж байвал нуруу тэнэгэр явах юм шиг санагддаг. Л.Дашням. Нялх ногоо., нуруугаа үүрэх (ууцан дээрээ гараа ачиж явах) - Лүмбэн нэгдлийнхээ төвийн гол чөлөөгөөр ийш тийш харж нуруу үүрэн яаралгүй явав. С.Эрдэнэ. Эзэн., нуруу руу нь хутга дүрэх (сэм хорлох); нуруу руу хүйтэн ус хийх шиг болох (айж цочих зэрэг таагүй сэтгэгдэл төрснөөс бие эвгүйцэх) - Энэ сонин бөгөөд аймаар юмыг хараад нуруу өөд хүйтэн ус хийх шиг болж, толгойн үс босох шиг болов. Ч.Лодойдамба. Малгайтай чоно., нуруугаа үүрсэн нь намайг голно, нусаа чирснийг нь би голно [зүйр цэцэн үг] (ханилан суухад сэтгэлд нийцсэн хүнгүй гэсэн санаа), арслангийн нуруунд эмээл зохихгүй, атгаг мунхагт сургаал зохихгүй [зүйр цэцэн үг] (үл зохицолдох байдал гэсэн санаа);
2. Хүний биеийн өндөр намын хэмжээ:
нуруу өндөр (өндөр биетэй хүн),
нуруу туруу [хоршоо] (а. Хүний өндрийн хэмжээ,
дэлгэрэнгүй...өндөр нам - Өнгө зүс өөлж шилэмгүй, нуруу туруу цэх шулуун. А.Дашням. Хүрэн дэлтийн хүүхэн; б. Янз байдал);
3. Уулын урт зоо болон үргэлжилсэн уулс -
Хэнтий, Хангай, Саяаны өндөр сайхан нуруунууд. Д.Нацагдорж. Миний дэлгэрэнгүй...нутаг., уул нуруу [хоршоо] (үргэлжилсэн уулс), уул нуруу болох (уул нуруу мэт их байдал) - Уул нуруу болтол овоолсон уурхайн шавар шороо, цооноглон малтсан хонхор, хотгорт нь үеийнхэнтэйгээ наадаж өссөн. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө, андын нуруу (дэлхийн хамгийн урт нуруу 8000м өндөр. Мөн өндрөөрөө хоёрт орно. Өмнөд Америкийн баруун эрэг дагуу сунаж тогтсон. Ноён оргил нь Аконкагуа 6960м өндөр),
4. Байшин, майхан, хашаа зэрэгт хөндлөн тавьж онь түшүүлэх уртааш мод:
нуруу мод (байшин, хаалга зэргийн дээгүүрх уртааш тавьсан
дэлгэрэнгүй...мод), нуруу гаргах~нуруу хийх (ямар нэгэн зүйл барихаар уртааш мод хийх, барих), байшингийн нуруу (байшингийн оройд хөндлөн тавьсан мод) - Бид өнөөдөр байшингийнхаа ноён нурууг босгож хувьсгалын эрх чөлөөний бэлэг тэмдэг, час улаан өнгөт дарцгаа мандуулав. П.Хорлоо. Багш., барилгын гол нуруу (барилгын оройд хөндөлдүүлэн тавьсан мод), ноён нуруу (а. Байшин зэргийн дам нурууны дээд хэсэг, гол хөндлөвч; б. [шилжсэн] Голч чанар, буурь суурьтай байдал), дам нуруу (гол нуруунд тэгнэн тавьсан уртааш мод), майхны нуруу (майхны хоёр баганын дээд үзүүр дэх сэнжинд тогтоох урт мод), нуруу босгох (а. Нуруу мод барих; б. [шилжсэн] Ажил хэргийн ерөнхий бүдүүвчийг гаргах), нуруу багана [хоршоо] (хөндлөн болон уртааш мод) - Хэдэн шадар хайрт ард буснигдаж, их нуруу баганад туссан... билээ. Замлин Сэнчиний намтар оршив;
5. Уртааш нь далагнуулан овоолж хураасан зүйл:
нуруу өвс (уртааш нь майханчлан овоолсон өвс) -
дэлгэрэнгүй...Нуга хонхор газраар нь нуруу, бухал өвс зөндөө харагдана. С.Дашдэндэв. Үүрийн цолмон., даалимбын нуруу хатгах (даалимбын ар адил завсаргүй жишүү хээ гарган хатгамаллах);
6. [шилжсэн] Төлөв, ерөнхий байдал:
нурууг нь нугалах (а. Нурууны ясыг үелэн салгах; б. Ажил хэргийн ихэнхийг хийж дуусгах),
дэлгэрэнгүй...дүн нуруу (ерөнхий төлөв), гол нуруу алдахгүй (барагтай бол алдаа гаргахгүй) - Манай Даш гуай гол нуруу алдахгүй сүрхий хашир толгойдоо гэж... хэлэв. Д.Цэдэв. Айргийн амт;
7. Монгол үсгийн бичлэгийн шулуун шугам -
Монгол бичгийн нурууг сайтар шулуун бичиж сурах нь чухал байдаг. И.Дамбажав. Монгол үгийн дээж.
