ГӨЛӨМ  

1. Монгол эмээлийн дөрөөнөөс морины биеийг хамгаалах, олом жирмийг халхлах зориулалттай халхавч жийрэг (гөлмийг арьс, дэлгэрэнгүй...шир, хивс, зузаалсан даавуугаар хийнэ) - Тэр нохой Батын дэргэд ирж, эмээлийн гөлөмнөөс нь тасдах шахам хуцаж хоргооно. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., нанжин гахай гөлөм (хээ угалзаар чимэглэсэн, гахайн ширэн гөлөм) - Зам тосон хүлээж байсан хүлгийн эзэд нанжин гахай гөлөм дэрвүүлэн хажуугаас давхиж ирээд, өөр өөрийн хурдны морьдыг шамдуулан дагаж, хамт давхицгаав. Т. Баасансүрэн. Зун., санхьюу гөлөм (үхэр, адуу, гахай зэрэг амьтны арьсыг боловсруулж, сайтар маажиндаж будсан ширээр хийсэн гөлөм), гөлөм давирах (халхавч жийрэг рүү хөлөөрөө цохих) - Үнэхээр ч морин туурайн чимээ ойртож, тэжээлийн морьд үүрсэн, хөлдсөн гөлөм давирах нь сонсдов. Д. Мягмар. Тээрэмчин., гөлөм шуух (халхавч жийргийг дээш болгох), гөлөмний шир (халхавч жийрэг хийхээр бэлдсэн шир), булигаар гөлөм (булигаараар хийсэн халхавч жийрэг), гохгүй бол загас бүү барь, гөлөмгүй бол морь бүү уна [зүйр цэцэн үг] (үйл ажилд зохих бэлтгэл чухал гэсэн санаа);

---

2. Зарим юмны нэгэн ширхэг нимгэн хуудас: гөлмөн төмөр (нимгэн төмөр хуудас) - дэлгэрэнгүй...Ямар ч байлаа гэсэн гөлгөн нохой гасалж, гөлмөн төмөр улайссан агшинд ч, талын өлчир эрийн ташуур алдуулж, гунын эвэр хуга хөлдөөх мөчид ч өвгөн аавын хөлгийн жолоо цулбуур, уурга хуйвтай ноцолдож явсан гэдэгт хэн ч эргэлзэмгүй билээ. Д. Цэдэв. Хөндий тоосорч байна.

---

• нанжин гахай гөлөм - хээ угалзаар чимэглэсэн, гахайн ширэн гөлөм
• санхьюу гөлөм - үхэр, адуу, гахай зэрэг амьтны арьсыг боловсруулж, сайтар маажиндаж будсан ширээр хийсэн гөлөм
• гөлөм давирах - халхавч жийрэг рүү хөлөөрөө цохих
• гөлөм шуух - халхавч жийргийг дээш болгох
• гөлөмний шир - халхавч жийрэг хийхээр бэлдсэн шир
• булигаар гөлөм - булигаараар хийсэн халхавч жийрэг
• гохгүй бол загас бүү, барь гөлөмгүй бол морь бүү уна - үйл ажилд зохих бэлтгэл чухал гэсэн санаа
• гөлмөн төмөр - нимгэн төмөр хуудас

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.