ХАА I  

1. Мал, амьтны дал, бугалга, богтос, таван хавирганы хамт -дэлгэрэнгүй... Хонины баруун хааны дөрвөн өндөр хавирга, мөн зөв талын шаант чөмгийг гүүн зэлний адагт шатааж тайх ёслолыг Чоросбай гүйцэтгээд суудалдаа буцан сууж найр үргэлжлэв. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., адууны хаа (адууны дал, бугалга, богтос, таван хавирганы хамт), хуудам хаа (хавирганы яснаас нь салгасан дал, бугалга, богтос), шулдан хаа (хавиргыг нь салгаж авсан хаа), хаа гуя [хоршоо] (малын урд болон хойд мөч), хаа мөч [хоршоо] (дал, бугалга, богтос, хавирга болон мөчний хамт) - Хаа мөчийг нь тасдаж, хайрт амийг чинь үрэв. Ч.Лхамсүрэн. Мамий Жүкэй хоёр., хааг нь бүдрэхэд гуяыг нь ташуурдах [зүйр цэцэн үг] (хэлмэгдүүлэх гэсэн санаа), хаа гуяндаа хоршоо, хамар амандаа хоршоо [зүйр цэцэн үг] (юмс үзэгдэл нэг нэгэнтэйгээ уялдаатай байдаг, юм бүхэн учир холбоотой байдаг гэх мэт санаа), хаа хүрсэн газар гуя хүрнэ, хөл хүрсэн газар шар хүрнэ [зүйр цэцэн үг] (юмыг хийе гэсэн сэтгэл байвал хэчнээн хэцүү байсан ч хийж чадна гэсэн санаа, эхэлсэн бол дуусгаж чадна), хааг гуя дагана, хааныг хиа дагана [зүйр цэцэн үг] (жамтай юм жамаараа, өөрчлөх аргагүй, юм учир утга, зүй тогтолтой), хаа доголон зээр агтын толгойд хүрч, хацар хэлтгий хүүхэн эрийн толгойд хүрэх [зүйр цэцэн үг] (а. Юманд ул суурьтай, болгоомжтой хандах, юмыг гадаад үзэмжээр нь дүгнэж болохгүй; б. Юм буруугаар эргэх гэсэн санаа);

---

2. Чөдрийн хоёр алгыг сумтай холбосон хэсэг: чөдрийн хаа дарах (чөдрийн хааг богино болгон хэрэглэх).

---

• адууны хаа - адууны дал, бугалга, богтос, таван хавирганы хамт
• хуудам хаа - хавирганы яснаас нь салгасан дал, бугалга, богтос
• шулдан хаа - хавиргыг нь салгаж авсан хаа
• хаа гуя - малын урд болон хойд мөч
• хаа мөч - дал, бугалга, богтос, хавирга болон мөчний хамт
• хааг нь бүдрэхэд гуяыг нь ташуурдах - хэлмэгдүүлэх гэсэн санаа
• хаа гуяндаа хоршоо хамар амандаа хоршоо - юмс үзэгдэл нэг нэгэнтэйгээ уялдаатай байдаг, юм бүхэн учир холбоотой байдаг гэх мэт санаа
• хаа хүрсэн газар гуя хүрнэ хөл хүрсэн газар шар хүрнэ - юмыг хийе гэсэн сэтгэл байвал хэчнээн хэцүү байсан ч хийж чадна гэсэн санаа, эхэлсэн бол дуусгаж чадна
• хааг гуя дагана хааныг хиа дагана - жамтай юм жамаараа, өөрчлөх аргагүй, юм учир утга, зүй тогтолтой
• хаа доголон зээр агтын толгойд хүрч хацар хэлтгий хүүхэн эрийн толгойд хүрэх - а. Юманд ул суурьтай, болгоомжтой хандах, юмыг гадаад үзэмжээр нь дүгнэж болохгүй; б. Юм буруугаар эргэх гэсэн санаа
... үргэлжлүүлэн харах ...
чөдрийн хаа дарах - чөдрийн хааг богино болгон хэрэглэх

---

Ижил үг

ХАА II

ХАА III

ХАА IV

ХАА V

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.