ЧӨТГӨР (шашин)  

1. Юмыг далдуур хорлох чадалтай гэх хий хоосон юм: буг чөтгөр [хоршоо] (сүг сүнс, юмыг далдуур хорлох дэлгэрэнгүй...чадалтай гэх хий хоосон юм), албин чөтгөр ~ чөтгөр албин [хоршоо] (ад чөтгөр) - Хувилгаан сахиус магад буй болбоос чөтгөр албины явдал мөн магад юм. В.Инжаннаши. Хөх судар., чөтгөр шулам [хоршоо] (эр эм дүд) - Тэдний үг хэлийг хүн байтугай чөтгөр шулам ч мэдэхгүй. “Цог” сэтгүүл., чөтгөр бөөс ~ чөтгөр хорхой (бясааны өөр нэр), *чөтгөр орох (эвдрэлцэх, муудалцах, түнжин хагарах) - Үүнээс эхэлж, хадам хүргэн хоёрын дундуур чөтгөр орж, хүйтэн харьцаа буй болжээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *чөтгөр тогтох аргагүй (байхын аргагүй, маш хүйтэн) - Тэр агуулахын дотор үнэндээ чөтгөр тогтохын аргагүй хүйтэн байв. С.Бадраа. Нисгэгч., *чөтгөрийн гал (зарим чулуулаг, амьтан, амьтны яс, ургамлын нэхдэс тэргүүтэнд байх фосфор харанхуйд сүүмэлзэн харагдах нь); чөтгөрийн идээ [ургамал] (жижиг жижиг цэцгүүдтэй, нэг зүйл олон наст ургамал), занг нь мэдэхгүй бурхнаас, занг нь мэддэг чөтгөр дээр [зүйр цэцэн үг] (таньдаг мэддэгээ түших нь дээр гэсэн санаа);

---

2. [шилжсэн] Айхавтар, арга самбаатай: чөтгөр шиг амьтан [яриа] (арга самбаатай, сэргэлэн хүн), дэлгэрэнгүй...*чөтгөр гоймонд дурлах (саваагүй зан гаргах), *чөтгөрийн бага нь адтай (хүнийг бага гэж басаж болохгүй гэсэн санаа).

---

• буг чөтгөр - сүг сүнс, юмыг далдуур хорлох чадалтай гэх хий хоосон юм
• албин чөтгөр ~ чөтгөр албин - ад чөтгөр
• чөтгөр шулам - эр эм дүд
• чөтгөр бөөс чөтгөр хорхой - бясааны өөр нэр
• чөтгөр орох - эвдрэлцэх, муудалцах, түнжин хагарах
• чөтгөр тогтох аргагүй - байхын аргагүй, маш хүйтэн
• чөтгөрийн гал - зарим чулуулаг, амьтан, амьтны яс, ургамлын нэхдэс тэргүүтэнд байх фосфор харанхуйд сүүмэлзэн харагдах нь
• чөтгөрийн идээ - жижиг жижиг цэцгүүдтэй, нэг зүйл олон наст ургамал
• занг нь мэдэхгүй бурхнаас занг нь мэддэг чөтгөр дээр - таньдаг мэддэгээ түших нь дээр гэсэн санаа
• чөтгөр шиг амьтан - арга самбаатай, сэргэлэн хүн
... үргэлжлүүлэн харах ...
чөтгөр гоймонд дурлах - саваагүй зан гаргах
чөтгөрийн бага нь адтай - хүнийг бага гэж басаж болохгүй гэсэн санаа

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.