Хэвлэх


2024-06-01 11:37:42http://mongoltoli.mn/

ХААХ

1. Хаалга, цонх, шүүгээ савны амсар зэргийг дарж битүүлэх - Эвдэрч гажсан хаалгаа чахруулан өргөж хаагаад хананд өлгөөтэй дэнгийн бадмалсан голыг заслаа. Д.Мягмар. Уянгын туужууд., хонгил хаах (а. Хонгилыг битүүлэх, бөглөх; б. Хонгилд тээг тавьж хүн орохыг хориглох);


2. Дэлгэсэн ном бичгийн хуудсыг нийлүүлж хураах: номоо хаах (номоо хуудсыг нь хавсран хураах);
3. Явах, хөдлөх, урсах хөдөлгөөнийг зогсоох: гарц хаах (гарц бөглөх, гарц боох), зам хаах (замд хөндөлсөх, замд саад болох) - Хороо цэргийг нь минь дайсны анги бүслэн хаав. Ч.Лхамсүрэн. Хурандаа; ус хаах (ус урсахыг болиулах);
4. Халхлах - Сүүн цагаан сарыг үүлэн хөшиг хаав. Ч.Лхамсүрэн. Хурандаа., жавар хаах (жавар нөмөрлөх, жавраас хамгаалах), салхи хаах (салхинаас нөмөрлөх);
5. Үйл ажиллагааг төгсгөх: хурал хаах (хуралдааныг төгсгөх) - Хурал хаах юм уу завсарлагаа болсныг зарладаг тэр намуухан аялгаараа хэлэв. Б.Полевой. Эцсийн бүлэгт;
6. [шилжсэн] Хавчих, гадуурхах: хаах боох [хоршоо] (а. Юмыг чөлөөтэй нэвтрүүлэхгүйн тулд хаалт боолт барих; б. [шилжсэн] Хавчих, гадуурхах);
7. [шилжсэн] Юмыг ор нэрийн төдий гүйцэтгэх: *ам хаах (юмыг хийсэн нэр зүүж ам таглах) - Туувар даахгүй шахам болсон муусайн төлөг шүдлэн, өргүүлсэн мал олж авах хэрэгтэй. ...Зуны ногоонд тэнхрүүлж, намрын сөлд жаал тэвээрүүлээд зул сар гарахын алдад нөгөө улсын амыг сайхан хаана даа. С.Бадраа. Замын тэмдэг;
8. [шилжсэн] Нуух: нуух хаах [хоршоо] (ямар нэг зүйлийг бусдад үзүүлж харуулахыг хүсэхгүй байх) - Ер нь л бие биеэсээ нуух хаах юмтай болж дээ. Ч.Чимид. Хавар намар.

--oOo--